کلمات کلیدی: داروخانه آنلاین، داروخانه گیاهی آنلاین، داروخانه آنلاین گیاهی زجاج کلاب. لطفاً در استفاده بالینی به گایدلاین‌ها و دستورات داخلی بیمارستان خود مراجعه کنید.

مقدمه

آلبومین انسانی یک فرآورده پلاسما-محور با نقش برجسته در حفظ فشار اونکوتیک و انتقال مولکول‌ها در خون است. ویال آلبومین در بخش‌های بستری و مراقبت‌های ویژه (ICU) و نیز در بخش‌های نفرولوژی و گوارش (در بیماران سیروتیک) به‌عنوان یک ابزار درمانی مهم به‌کار می‌رود. بااین‌حال، مصرف آلبومین اغلب با سوءاستفاده و تجویزهای غیرمنطبق با شواهد علمی همراه است. در این مقاله سعی شده همه جنبه‌های بالینی، اقتصادی و مدیریتی مصرف ویال آلبومین بررسی شود تا تیم‌های درمانی و داروسازان در بیمارستان‌ها تصمیم‌های آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.

ویژگی‌های دارویی و انواع ویال آلبومین

آلبومین انسانی به‌صورت محلول تزریقی در غلظت‌های متداول ۵٪ و ۲۰٪/۲۵٪ تولید می‌شود. هر ویال شامل آلبومین خالص، آگارهای نگهدارنده محدود و محلول نمک است. ویال‌های ۵٪ عملکرد ایزوانکوتیک نسبت به پلاسما دارند در حالی که ویال‌های ۲۰٪ و ۲۵٪ هایپرآنکوتیک بوده و قادر به جابجایی آب بین فضای بینابینی و داخل عروقی در مقیاس کوتاه‌مدت هستند.

مکانیسم اثر

آلبومین با افزایش فشار اونکوتیک مؤثر پلاسما، باعث حفظ یا افزایش حجم داخل عروقی می‌شود؛ علاوه بر آن، خواص ناقلی و آنتی‌اکسیدانی آلبومین ممکن است در شرایط ویژه‌ای مانند سپسیس یا آسیب ایسکمیک-ریپرفیوژن نقش حمایتی داشته باشد، اگرچه شواهد بالینی قوی‌تر برای کاربردهای حجمی وجود دارد.

منتشر شده در داروخانه آنلاین زجاج کلاب

موارد مصرف صحیح ویال آلبومین (اجماع گایدلاین‌ها)

بر اساس توصیه‌های WHO، EASL و چندین تریال بزرگ بالینی، موارد زیر به‌عنوان اندیکاسیون‌های منطقی برای تجویز آلبومین پذیرفته شده‌اند:

• پس از پاراسنتز بزرگ در سیروز: برای کاهش خطر نارسایی کلیه و حفظ همودینامیک؛ معمولاً 6-8 گرم به ازای هر لیتر مایع آسیتی تخلیه‌شده توصیه می‌شود.
• سندرم هپاتورنال: ترکیب آلبومین و واسپرسورها (مثل ترلی‌پرسین) باعث بهبود عملکرد کلیوی و بقا در برخی مطالعات شده است.
• تعویض پلاسما: در برخی اندیکاسیون‌ها مانند TTP یا فیبریلاتورهای ایمنولوژیک، آلبومین 5% به‌عنوان مایع جایگزین مصرف می‌شود.
• سوختگی گسترده یا از دست‌دادن شدید پلاسمایی: در صورت ناکافی بودن پاسخ به کریستالوئیدها.
• وقتی کریستالوئیدها ناکام می‌مانند: در شوک مقاوم یا بیمارانی که به حجم‌دهی با کریستالوئید پاسخ ندهند.

موارد مصرف اشتباه و تجویزهای غیرعلمی

مصرف آلبومین در موارد زیر فاقد شواهد اثبات‌شده است و اغلب منجر به هدررفت منابع می‌گردد:

1. هیپوآلبومینمی بدون ادم یا بدون نقص عملکردی واضح: پایین بودن سطح آلبومین سرم به‌تنهایی اندیکاسیون تزریق نیست.
2. درمان سوءتغذیه یا کمبود پروتئینی: تزریق آلبومین به‌منظور تأمین پروتئین تغذیه‌ای موقت و بی‌اثر است؛ اصلاح تغذیه و درمان علت نیاز است.
3. تجویز روتین برای پایدارسازی همودینامیک در ICU بدون اندیکاسیون مشخص:
4. انتخاب آلبومین به‌جای کریستالوئید با هدف صرفه‌جویی در زمان یا راحتی: شواهد نشان می‌دهد در اکثر بیماران، کریستالوئیدها عملکرد همتا دارند و هزینه-فایده آلبومین پایین‌تر است.

مرور مهم‌ترین تریال‌های بالینی

چند مطالعه کلیدی که روی تصمیم‌گیری در مورد آلبومین اثرگذار بوده‌اند:

منتشر شده در داروخانه آنلاین زجاج کلاب

راهنمایی‌های عملی (پروتکل سریع برای تجویز آلبومین)

این پروتکل پیشنهادی جهت استفاده در بیمارستان‌ها قابل تطبیق با دستورالعمل‌های محلی است:

1. مرحله نخست: احیای مایع با کریستالوئید (نرمال سالین یا رینگر لاکتات) و ارزیابی پاسخ همودینامیک.
2. مرحله دوم: در صورت پاسخ ناکافی به کریستالوئید بعد از 30-60 دقیقه، در بیماران مناسب (مثلاً سوختگی وسیع، شوک مقاوم یا پاراسنتز بزرگ)، در نظر گرفتن آلبومین.
3. مرحله سوم: انتخاب غلظت بر اساس هدف؛ برای افزایش سریع حجم داخل عروقی از 20% و برای جایگزینی متعادل از 5% استفاده کنید.
4. مرحله چهارم: ثبت دقیق در پرونده بیمار (اندیکاسیون، دوز، زمان، پاسخ بالینی).

دوزها و دستورالعمل‌های دوزدهی

دوز دقیق بستگی به اندیکاسیون بالینی دارد؛ جدول زیر راهنمای کلی است (همیشه با دوزهای بیمارستانی محلی تطبیق دهید):

نکات ایمنی و عوارض جانبی

پیش از تجویز باید ریسک و منفعت بررسی شود:

• واکنش‌های حساسیتی: از ترخیص ویال، بررسی تاریخچه حساسیت و آماده‌سازی برای مدیریت واکنش‌های آلرژیک ضروری است.
• بار اضافه مایع: نظارت بر وزن، میزان ادرار و نشانه‌های احتقان قلبی.
• انتقال عفونت: اگرچه خطر بسیار پایین است، اما رعایت زنجیره تأمین و استانداردهای تهیه پلاسما الزامی است.
• اختلالات الکترولیتی و سدیمی: توجه به محتوای سدیم در ویال‌ها لازم است.

منتشر شده در داروخانه آنلاین زجاج کلاب

ملاحظات خاص برای گروه‌های ویژه

در نوزادان، کودکان و سالمندان و بیماران با نارسایی کلیه یا قلب، تصمیم‌گیری باید دقیق‌تر و محافظه‌کارانه‌تر باشد. دوزها باید بر اساس وزن و وضعیت همودینامیک اصلاح شوند و مانیتورینگ مکرر انجام شود.

ارزیابی اقتصادی و مدیریت منابع

آلبومین یکی از گران‌ترین مایعات داخل‌رگی است. در بودجه بیمارستان‌ها، مصرف ناصحیح آلبومین می‌تواند بار مالی سنگینی ایجاد کند. پیشنهادات مدیریتی:

• تشکیل کمیته بازبینی تجویز آلبومین (Albumin Stewardship Committee).
• الزام به ثبت اندیکاسیون و تأیید مدیریتی برای مصرف خارج از پروتکل.
• آموزش مداوم کادر درمان درباره شواهد و راهنمایی‌ها.

نمونه‌های بالینی (Case Scenarios)

مثال 1: بیمار سیروتیک با آسیت قابل ملاحظه که 6 لیتر آسیت او پاراسنتز شده است — بر اساس پروتکل، 36 تا 48 گرم آلبومین 5% (معادل حدود 720 تا 960 ml آلبومین 5%) توصیه می‌شود (بسته به منابع و پروتکل محلی). این کار باعث کاهش ریسک هیپوتنشن و نارسایی کلیه می‌شود.

مثال 2: بیمار سندرم نفروتیک با آلبومین سرم 1.6 g/dL و ادم مقاوم به دیورتیک — تزریق آلبومین همراه با فوروزماید می‌تواند دفع ادراری را افزایش دهد اما باید با مانیتورینگ دقیق انجام شود.

پیشنهادات برای اجرای سیاست در بیمارستان

1. تدوین دستورالعمل محلی منطبق با گایدلاین‌های بین‌المللی.
2. آموزش و ورکشاپ برای پزشکان و پرستاران درباره اندیکاسیون‌ها و دوزها.
3. گزارش‌گیری ماهانه مصرف آلبومین و بازخورد به واحدهای بالینی.
4. الزام به تأیید داروساز بالینی یا فوق‌تخصص برای مصارف غیرمتداول.

جمع‌بندی و توصیه نهایی

آلبومین انسانی دارویی با کاربردهای مشخص و گران‌قیمت است که باید تنها در مواردی مصرف شود که شواهد و گایدلاین‌های معتبر آن را پشتیبانی می‌کنند. در اغلب موارد، کریستالوئیدها جایگزین مناسب، کم‌هزینه و ایمن‌تری هستند. مدیریت صحیح مصرف آلبومین در بیمارستان‌ها نه‌تنها به بهبود نتایج بالینی کمک می‌کند بلکه از هدررفت منابع مالی جلوگیری می‌نماید.

منتشر شده در داروخانه آنلاین زجاج کلاب

منابع و مراجع پیشنهادی

1. Finfer S, et al. A Comparison of Albumin and Saline for Fluid Resuscitation in the Intensive Care Unit (SAFE Study). NEJM. 2004.
2. Perel P, Roberts I. Colloids vs crystalloids in critically ill patients. Cochrane Review.
3. Caraceni P, et al. ATTIRE Trial. NEJM. 2021.
4. European Association for the Study of the Liver (EASL) Clinical Practice Guidelines for Decompensated Cirrhosis. 2018.
5. World Health Organization. Use of Human Albumin in Clinical Practice: WHO Guidance Document. 2022.