میزان و انواع اعتیاد در جامعه ایران

آنچه در این مطلب میخوانید:

بازدیدها: 0

 

 

میزان و انواع اعتیاد در جامعه ایران

مقدمه

اعتیاد یکی از چالش‌های اساسی اجتماعی و بهداشتی در ایران است. موقعیت جغرافیایی کشور، نزدیکی به افغانستان به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده تریاک جهان و تغییرات فرهنگی باعث شده است ایران همزمان با دو الگوی عمده مصرف مواجه باشد:

  • مواد سنتی: تریاک، شیره و هروئین
  • مواد صنعتی و روان‌گردان: شیشه (متامفتامین)، اکستازی و داروهای شبه‌افیونی

آمار کلی اعتیاد در ایران

براساس گزارش ستاد مبارزه با مواد مخدر و پژوهش‌های ملی، بین ۱.۳ تا ۲.۸ میلیون نفر در ایران مصرف‌کننده مستمر یا وابسته به مواد هستند. برخی برآوردها (با احتساب مصرف تفننی) این عدد را تا ۴ میلیون نفر نیز ذکر کرده‌اند.

جدول مقایسه‌ای: مواد سنتی در برابر مواد صنعتی

نوع ماده نمونه‌ها درصد تقریبی شیوع ویژگی‌ها
مواد سنتی تریاک، شیره، هروئین حدود ۵۰–۶۰٪ کل مصرف‌کنندگان دسترس‌پذیر، ریشه تاریخی، اثر خواب‌آور و آرام‌بخش
مواد صنعتی شیشه (متامفتامین)، اکستازی، داروهای شبه‌افیونی ۲۰–۳۰٪ کل مصرف‌کنندگان (رو به افزایش) اثر سریع، تحریک‌کننده شدید، پیامدهای روانی خطرناک
ترکیبی اوپیات + شیشه ۱۰–۱۵٪ پیامدهای درمانی پیچیده‌تر و مقاومت بیشتر به ترک

ویژگی‌های جمعیتی

  • میانگین سنی شروع مصرف: ۲۱ تا ۲۴ سال
  • حدود ۷۰٪ معتادان زیر ۳۴ سال هستند
  • مصرف در مردان بیشتر است اما رشد مصرف در زنان نگران‌کننده است

پیامدهای اعتیاد

از جمله پیامدهای مهم اعتیاد می‌توان به بیماری‌های عفونی مانند ایدز و هپاتیت، بیکاری، فروپاشی خانواده، مشکلات روانی و هزینه‌های سنگین درمان اشاره کرد.

مداخلات موجود

  • مراکز درمان و بازپروری (ماده ۱۵ و ۱۶)
  • درمان نگهدارنده با متادون و بوپرنورفین
  • مراکز کاهش آسیب (تبادل سرنگ، DIC)
  • برنامه‌های پیشگیری در مدارس و دانشگاه‌ها

نتیجه‌گیری

ایران همچنان درگیر مصرف گسترده مواد سنتی (به‌ویژه تریاک) است، اما موج جدید مصرف شیشه و سایر مواد صنعتی تهدیدی جدی محسوب می‌شود. پیشگیری در جوانان، دسترسی به درمان و هماهنگی بین نهادهای مختلف می‌تواند راهگشا باشد.

کلمات کلیدی (SEO)

اعتیاد در ایران، آمار اعتیاد ایران، مواد مخدر سنتی تریاک، شیشه متامفتامین، درمان اعتیاد، پیشگیری از اعتیاد در جوانان، ستاد مبارزه با مواد مخدر

مراجع

  1. UNODC, World Drug Report 2023 — United Nations Office on Drugs and Crime.
  2. ستاد مبارزه با مواد مخدر جمهوری اسلامی ایران، آمار و گزارش‌های رسمی (۱۴۰۲–۱۴۰۳).
  3. Amiri M, et al. “Prevalence of opiate use in Iranian population: cohort studies.” PubMed, 2021.
  4. Farzadfar F, et al. “Wastewater-based epidemiology in Iran for drug monitoring.” Environmental Monitoring, 2020.
  5. گزارش‌های پژوهشی و دانشگاهی منتشرشده در رسانه‌ها و خبرگزاری‌های رسمی ایران (ایرنا، ایسنا).

 

چاپ

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *