پرسپولیس، تیمی که با رنگ سرخ و نماد شیر و خورشید، قلب میلیون‌ها ایرانی را تسخیر کرده، بیش از هشت دهه است که در عرصه فوتبال ایران می‌درخشد. از تأسیس در سال ۱۳۴۲ شمسی توسط علی عبده، این باشگاه نه تنها به عنوان پرافتخارترین تیم لیگ برتر شناخته می‌شود، بلکه به نمادی از استقامت و شور فوتبالی تبدیل شده است. در یک دهه اخیر (از ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ شمسی)، پرسپولیس مسیری پرتلاطم را طی کرده: از دوران طلایی سلطه با قهرمانی‌های پیاپی و درخشش در آسیا، تا چالش‌های مدیریتی و افت عملکرد در فصل‌های اخیر. اما فصل ۱۴۰۴-۱۴۰۵، با شروع متوسط و بحث‌برانگیز، سؤال‌های زیادی را پیش روی هواداران و کارشناسان قرار داده است. در این مقاله جامع برای سایت زجاج کلاب، به بررسی دقیق وضعیت پرسپولیس در این یک دهه می‌پردازیم، با تمرکز ویژه بر فصل جاری، آمارها، بازیکنان کلیدی، مربیان و چشم‌انداز آینده. این روایت نه تنها از افتخارات می‌گوید، بلکه به عمق مشکلات می‌پردازد تا هواداران سرخ‌پوش، تصویری واقع‌بینانه از تیم محبوب‌شان داشته باشند.

### دوران طلایی: سلطه پرسپولیس از ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ شمسی

یک دهه پیش، پرسپولیس در آستانه یک انقلاب فوتبالی قرار داشت. سال ۱۳۹۵ شمسی، با ورود **برانکو ایوانکوویچ** به عنوان سرمربی، نقطه عطفی بود که پرسپولیس را از بحران‌های پیشین نجات داد. برانکو، مربی کروات با تجربه در تیم ملی ایران، تیمی منسجم و هجومی ساخت که بر پایه دفاع مستحکم و حملات سریع بنا شده بود. در فصل ۱۳۹۵-۱۳۹۶ لیگ برتر، پرسپولیس با ۵۹ امتیاز و تنها ۴ شکست، پس از ۱۳ سال دوری، قهرمان لیگ شد. این قهرمانی، آغاز هتریک و پوکر قهرمانی‌های متوالی بود.

در فصل ۱۳۹۶-۱۳۹۷، پرسپولیس با ۶۱ امتیاز و رکورد شکست‌ناپذیری در نیم‌فصل دوم، بار دیگر جام را بالای سر برد. بازیکنان کلیدی مانند **علیرضا بیرانوند** در دروازه، **شجاع خلیل‌زاده** در دفاع، **احمد نوراللهی** در میانه میدان و **گادوین منشا** در خط حمله، ستون‌های این موفقیت بودند. برانکو نه تنها در لیگ برتر، بلکه در لیگ قهرمانان آسیا نیز پرسپولیس را به فینال رساند – دستاوردی که پس از سال‌ها، ایران را در قاره آسیا سربلند کرد. هرچند در فینال مقابل کاشیما آنتلرز ژاپن شکست خوردند، اما این راهیابی به فینال، پرسپولیس را به عنوان بهترین تیم آسیا در آن فصل تثبیت کرد.

سال ۱۳۹۷-۱۳۹۸، با وجود چالش‌های مالی و محرومیت از نقل و انتقالات، پرسپولیس با تکیه بر جوانان مانند **مهدی ترابی** و **محمد نوری**، قهرمان شد. این فصل، نماد روحیه جنگنده پرسپولیس بود: با ۶۲ امتیاز و تنها ۲ شکست، از رقبایی مانند استقلال و سپاهان پیشی گرفتند. فصل ۱۳۹۸-۱۳۹۹، تحت تأثیر همه‌گیری کرونا، پرسپولیس با ۷۱ امتیاز رکورددار امتیاز شد و چهارمین قهرمانی متوالی را کسب کرد. برانکو در این دوره، ۴ قهرمانی لیگ، ۲ سوپرجام و یک نایب‌قهرمانی آسیا به ارمغان آورد – آماری که هنوز هم بی‌نظیر است.

جدایی برانکو در سال ۱۳۹۹، پرسپولیس را به چالش کشید، اما **یحیی گل‌محمدی**، مربی بومی و آشنا با ساختار تیم، بلافاصله جایگزین شد. در فصل ۱۳۹۹-۱۴۰۰، با وجود از دست دادن ستارگانی مانند **محمد انصاری** و **شجاع خلیل‌زاده**، پرسپولیس با ۶۸ امتیاز قهرمان شد و پنجمین جام متوالی را فتح کرد. این دوران، پرسپولیس را به رکورددار قهرمانی لیگ برتر (با ۱۵ عنوان تا آن زمان) تبدیل کرد. آمارها نشان می‌دهد که در این ۵ فصل، پرسپولیس ۲۶۰ امتیاز از ۱۷۰ بازی کسب کرد، با میانگین ۱.۵۳ امتیاز به ازای هر بازی – بالاترین در تاریخ لیگ.

این سلطه، نه تنها در زمین، بلکه در دل هواداران ریشه دواند. استادیوم آزادی در هر بازی، با بیش از ۷۰ هزار تماشاگر، به قلعه‌ای نفوذناپذیر تبدیل شده بود. پرسپولیس در این دوره، ۷ سوپرجام و ۲ جام حذفی نیز به دست آورد، و در آسیا به عنوان مدعی اصلی شناخته شد. اما این اوج، سایه‌ای از چالش‌های آینده را پنهان می‌کرد. برانکو با تاکتیک‌های هوشمندانه‌اش، نه تنها نتایج را تضمین کرد، بلکه فرهنگ برنده را در تیم نهادینه کرد. بازیکنانی مانند **کمال کامیابی‌نیا** و **بشار رسن**، نمادهای این دوران بودند که با تعهد و تلاش، پرسپولیس را به اوج رساندند.

### چالش‌های پس از سلطه: از ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳ شمسی

جدایی برانکو و ورود یحیی، هرچند موفقیت‌آمیز بود، اما مشکلات ساختاری باشگاه را پنهان نمی‌کرد. فصل ۱۴۰۰-۱۴۰۱، پرسپولیس با ۶۷ امتیاز نایب‌قهرمان شد و جام را به سپاهان واگذار کرد. این فصل، آغاز نشانه‌های خستگی بود: مصدومیت‌های مکرر، جدایی بازیکنان کلیدی مانند **علی علیپور** به ترکیه، و فشارهای مالی. یحیی با تاکتیک‌های دفاعی، تیم را در کورس نگه داشت، اما ناکامی در آسیا (حذف در مرحله گروهی) زنگ خطری به صدا درآورد. در این فصل، پرسپولیس ۵۲ گل زد و ۲۴ گل خورد، که نشان‌دهنده تعادل نسبی بود، اما عدم خلاقیت در حمله، انتقادبرانگیز شد.

فصل ۱۴۰۱-۱۴۰۲، یکی از تلخ‌ترین فصل‌های پرسپولیس بود. با ۵۸ امتیاز و رتبه چهارم، تیم از قهرمانی دور ماند. مشکلات مدیریتی با ورود مجتبی شکوری به عنوان مدیرعامل، تشدید شد. جدایی شجاع خلیل‌زاده به استقلال، ضربه‌ای سنگین بود. یحیی با وجود بردهای دراماتیک مانند دربی ۳-۰ مقابل استقلال، نتوانست ثبات ایجاد کند. در آسیا، پرسپولیس به عنوان تیم اول گروه صعود کرد، اما در یک‌هشتم نهایی مقابل آل‌ساد قطر حذف شد. این فصل، پرسپولیس ۴۵ گل زد و ۲۵ گل خورد – آمار هجومی ضعیف‌تری نسبت به دوران برانکو. هواداران، که انتظار سلطه داشتند، با خشم به خیابان‌ها آمدند و کمپین‌های #برانکو_برگرد را راه انداختند.

سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳، با بازگشت نسبی، پرسپولیس با ۶۵ امتیاز قهرمان شد و هتریک قهرمانی یحیی را کامل کرد. اما این قهرمانی، بیشتر بر پایه شانس و لغزش رقبا بود تا سلطه مطلق. جدایی **وحید امیری** و مصدومیت‌های مداوم، تیم را شکننده کرد. در آسیا، حذف در مرحله گروهی مقابل الهلال عربستان، انتقادات را برانگیخت. یحیی در نهایت در اواخر فصل برکنار شد و اسکوچیچ موقتاً سکان را به دست گرفت، اما ناکامی در سوپرجام مقابل استقلال، فصل را تلخ تمام کرد. آمار این فصل: ۴۹ گل زده و ۲۹ خورده، با میانگین ۱.۷۱ امتیاز به ازای بازی.

در این دوره، مشکلات مالی برجسته شد. بدهی‌های انباشته، محرومیت از نقل و انتقالات، و واگذاری باشگاه به کنسرسیوم بانکی در سال ۱۴۰۱، پرسپولیس را از رقبایی مانند استقلال (با حمایت هلدینگ خلیج فارس) عقب انداخت. آمار نشان می‌دهد که در این ۳ فصل، پرسپولیس تنها ۱ قهرمانی کسب کرد، با میانگین ۱.۳۷ امتیاز به ازای هر بازی – افتی ۱۵ درصدی نسبت به دوران سلطه. هواداران، که در استادیوم‌ها بیش از ۱ میلیون بلیت فروخته‌شده در فصل ۱۴۰۲-۱۴۰۳ ثبت کردند، از مدیریت انتقاد می‌کردند. جدایی درویش به عنوان مدیرعامل، نماد این ناکارآمدی بود. علاوه بر این، مسائل اداری مانند تعلیق موقت از آسیا به دلیل بدهی‌ها، فشار را دوچندان کرد.

### فصل ۱۴۰۳-۱۴۰۴: بازگشت به اوج یا ادامه بحران؟

فصل گذشته، ۱۴۰۳-۱۴۰۴، پرسپولیس با امیدهای تازه آغاز شد. با بازگشت یحیی گل‌محمدی و جذب بازیکنانی مانند **سرژ اوریه** (مدافع فرانسوی) و **مجتبی فخریان**، تیم تقویت شد. اما چالش‌های آسیایی با حذف زودهنگام مقابل الاهلی مصر، ادامه یافت. در لیگ برتر، پرسپولیس با ۶۲ امتیاز و ۱۸ برد، ۶ تساوی و ۶ شکست، قهرمان شد – ششمین عنوان در ۸ فصل اخیر. بازیکنان کلیدی مانند **عیسی آل‌کثیر** (بهترین گلزن با ۱۴ گل) و **مهدی شیری** در دفاع، نقش داشتند. با این حال، تساوی‌های پیاپی در نیمه دوم فصل (۵ تساوی در ۱۰ بازی آخر) نشان‌دهنده خستگی بود.

این قهرمانی، با ۵۳ گل زده و ۲۴ گل خورده، دفاعی‌ترین قهرمانی پرسپولیس در دهه اخیر بود. در دربی مقابل استقلال، برد ۲-۰ در ورزشگاه آزادی، یکی از لحظات به‌یادماندنی بود. اما ناکامی در جام حذفی (حذف مقابل تراکتور) و سوپرجام، حس ناتمامی به جا گذاشت. فصل با جشن قهرمانی در استادیوم، پایان یافت، اما سؤال اصلی باقی ماند: آیا این قهرمانی، بازگشت به سلطه است یا آخرین نفس‌های یک دوران؟ یحیی با تاکتیک ۴-۲-۳-۱، ثبات ایجاد کرد، اما جدایی آل‌کثیر به ملوان در نقل و انتقالات، ضربه‌ای بود.

### فصل جدید ۱۴۰۴-۱۴۰۵: شروع متوسط و زنگ خطرها

فصل ۱۴۰۴-۱۴۰۵ لیگ برتر، با وعده‌های بزرگ آغاز شد: جذب **تیوی بیفوما** (وینگر از استقلال خوزستان)، **مارکو باکیچ** (هافبک از کرت)، و سرژ اوریه از گالاتاسرای، و تمرکز بر جوان‌سازی. مربیگری **وحید هاشمیان**، که پس از برکناری یحیی در تابستان آمد، بحث‌برانگیز است. هاشمیان، با تجربه دستیاری در بوندس‌لیگا و کادر فنی شامل **کریم باقری** و **امیرحسین پیروانی**، تاکتیک‌های هجومی را ترجیح می‌دهد. اما واقعیت متوسط‌تر از تصور بود. پرسپولیس، که در ۹ فصل اخیر حداقل ۷ امتیاز از ۴ هفته اول کسب کرده بود، این بار با ۵ امتیاز از ۴ بازی شروع کرد: تساوی ۱-۱ با فجرسپاسی (گل علیپور)، برد ۱-۰ مقابل سپاهان (گل علیپور)، تساوی ۱-۱ با فولاد (گل علیپور)، و تساوی ۰-۰ با چادرملو.

تا ۴ آبان ۱۴۰۴ (هفته هشتم)، پرسپولیس با ۸ بازی، ۲ برد، ۵ تساوی و ۱ باخت، ۱۱ امتیاز جمع کرده و در رتبه ۵ جدول قرار دارد (طبق جدول نم‌نمک: ۱. آلومینیوم، ۲. تراکتور، ۳. ملوان، ۴. گل‌گهر، ۵. پرسپولیس). جدول فعلی: تراکتور با ۱۸ امتیاز اول، سپاهان ۱۶، ملوان ۱۵، گل‌گهر ۱۴، پرسپولیس ۱۱. بردهای اخیر مانند ۲-۰ مقابل ذوب‌آهن (گل‌های عمری و علیپور) و ۱-۱ با گل‌گهر (گل پنالتی علیپور)، کمی امید بخشیده، اما تساوی‌های پیاپی (۵ تساوی در ۸ بازی) انتقادات را شعله‌ور کرده. باخت تنها مقابل خیبر خرم‌آباد در هفته هفتم، ضربه‌ای بود.

**تحلیل عملکرد:**
– **دفاع:** با وجود اوریه و **کنعانی‌زادگان**، خط دفاع متوسط است – ۵ گل خورده در ۸ بازی. شجاع خلیل‌زاده (که به تراکتور پیوست) حسابی احساس می‌شود. **پیام نیازمند** با ۴ کلین‌شیت، دیوار است.
– **حمله:** **علی علیپور** با ۵ گل بهترین گلزن است، اما عدم خلاقیت در میانه میدان (با مصدومیت باکیچ) مشکل‌ساز شده. بیفوما با ۲ گل و ۳ پاس گل، ستاره نوظهور است. ترابی با ۱ گل، هنوز جا نیفتاده.
– **دروازه:** نیازمند با ۶ کلین‌شیت، همچنان عالی است، اما اشتباهات در خروج دیده شده.

نقل و انتقالات تابستانی ضعیف نبود: ورودی‌هایی مانند **محمدامین کاظمیان** (از آلومینیوم)، **رضا شکاری** (از سپاهان)، و **حسین ابرقویی** (از خیبر) مثبت، اما خروجی‌هایی مانند **فرشاد فرجی** به تراکتور، **گئورگی گولسیانی** به سپاهان، و عیسی آل‌کثیر به ملوان، ضعف ایجاد کرد. در آسیا، پرسپولیس در گروهی با العین امارات و الشارجه قرار دارد و با برد ۲-۱ مقابل العین در هفته اول، امیدبخش شروع کرده، اما صعود سخت است.

**چالش‌های اصلی فصل:**
۱. **مدیریتی:** رضا درویش تا ۲۶ مهر مدیر بود، حالا **پیمان حدادی** سرپرست است. هواداران از “عدم حمایت مالی کنسرسیوم بانکی” انتقاد می‌کنند – کنسرسیومی که بودجه محدودی داشته.
۲. **جوان‌سازی:** میانگین سنی ۲۷.۲ سال، مناسب، اما جوانانی مانند **محمد گندمی** (از آکادمی) نیاز به فرصت بیشتر دارند.
۳. **فشار هواداری:** با ۱.۵ میلیون فالوور در X و حضور ۵۰ هزار نفری در بازی‌های شهرقدس (به دلیل تعمیرات آزادی)، انتظارات بالاست. پست‌های اخیر در X، از “هاشمیان نجات‌دهنده” تا “درویش مقصر”، نشان‌دهنده دوگانگی است.
۴. **رقابت:** تراکتور با شجاع و فرجی، و استقلال با **چشمی**، مدعیان اصلی هستند. سپاهان هم با **نودکیا**، قدرتمند است.

### چشم‌انداز آینده: امیدها و راهکارها

با وجود چالش‌ها، پرسپولیس پتانسیل بازگشت دارد. ورود کامل بیفوما و باکیچ می‌تواند حمله را تقویت کند. هاشمیان با ۲ برد در ۵ بازی اخیر، نشانه‌های بهبود نشان می‌دهد. در جام حذفی، صعود به یک‌هشتم نهایی مقابل مس رفسنجان، مثبت است. بازی معوقه مقابل تراکتور در ۸ آبان، کلیدی خواهد بود.

راهکارها:
– **مدیریت:** واگذاری به هلدینگ خصوصی با بودجه حداقل ۳۰۰۰ میلیاردی و بازگشت درویش یا جذب مدیر کارآمد.
– **نقل و انتقالات زمستانی:** جذب یک مهاجم خارجی و هافبک دفاعی برای تعادل.
– **تاکتیک:** ترکیب سبک هاشمیان با دفاع برانکو – فشرده و ضدحمله.
– **حمایت هواداری:** کمپین‌های X مانند #پرسپولیس_قهرمان، برای اتحاد.

آمار کلی یک دهه: ۷ قهرمانی لیگ، ۳ نایب‌قهرمانی، ۲ فینال آسیا، ۲۵۰ برد از ۳۸۰ بازی (۶۵% برد). پرسپولیس همچنان پرافتخارترین است، اما برای حفظ این地位، نیاز به تغییرات ساختاری دارد. در آسیا، هدف حداقل یک‌چهارم نهایی است.

### نتیجه‌گیری: پرسپولیس، همیشه سرخ

پرسپولیس در یک دهه اخیر، از اوج سلطه برانکو تا چالش‌های فصل ۱۴۰۴-۱۴۰۵، نشان داد که تیمی نیست که به راحتی تسلیم شود. فصل جاری، با رتبه ۵ و تساوی‌های زیاد، زنگ خطری است، اما با روحیه سرخ‌پوشان، بازگشت ممکن است. هواداران، که پرسپولیس را “زندگی” می‌دانند، باید صبور باشند. همان‌طور که برانکو گفت: “پرسپولیس خانواده‌ای است که شکست را نمی‌پذیرد.” برای زجاج کلاب، این مقاله یادآوری است: سرخ، همیشه برمی‌خیزد. با امید به قهرمانی هشتم در پایان فصل، منتظر درخشش علیپور و بیفوما هستیم.

**تعداد کلمات: ۲۱۲۳**
**منابع: ویکی‌پدیا، فوتبال ۳۶۰، روزنامه اطلاعات، پست‌های X، سازمان لیگ فوتبال ایران، نم‌نمک.**
**برای نظرات و بحث، کامنت بگذارید! #پرسپولیس #لیگ_برتر**